Όταν κάθεσαι σε ένα τραπέζι για φαγητό με την οικογένειά σου ή τους φίλους σου, είναι λογικό η ατμόσφαιρα να είναι γεμάτη από ήχους. Οι άνθρωποι μασουλάνε, καταπίνουν, πίνουν το νερό τους κ.τ.λ. Και εσύ νιώθεις ότι θέλεις είτε να βγάλεις τα μάτια σου και να τα φας, είτε να χτυπήσεις κάποιον, είτε να τρέξεις να φύγεις. Μισοφωνία (misophonia). Αυτή είναι η λέξη που ψάχνεις για να περιγράψεις αυτό που σου συμβαίνει εκείνην τη στιγμή.
Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν ιδέα τι είναι αυτή η πάθηση και η αλήθεια είναι πως δεν έχει μελετηθεί αρκετά ακόμη. Μάλιστα, δεν φαίνεται να έχει αναγνωριστεί καν ως ψυχιατρική διαταραχή. Ωστόσο, μια νέα έρευνα, για την οποία θα μιλήσουμε περεταίρω στη συνέχεια, έκανε μερικά καθοριστικά βήματα προς την κατανόησή της.
Τα συμπτώματα που παρουσιάζει η μισοφωνία
Ποια είναι, λοιπόν, τα συμπτώματα που συνοδεύουν τη μισοφωνία; Το βασικό σύμπτωμα είναι η αρνητική αντίδραση, που συνοδεύεται συνήθως από θυμό και επιθετικότητα, απέναντι σε συγκεκριμένους ήχους που κάνουν άλλοι άνθρωποι γύρω σου. Πολύ κοινοί trigger ήχοι θεωρούνται αυτοί που έχουν να κάνουν με το πρόσωπο και το λαιμό, όπως αυτοί που προαναφέραμε. Δηλαδή, το μασούλημα, το ρούφηγμα, η κατάποση, το να καθαρίζει κάποιος τον λαιμό του, να ρουφά τη μύτη του, να κάνει ήχους με τα χείλη του, ακόμη και το να αναπνέει!
Οι αντιδράσεις όσων πάσχουν από μισοφωνία μπορεί να είναι από σχετικά χαλαρές, μέχρι ακραίες. Μια «ελαφριά» αντίδραση μπορεί να είναι το να αισθάνεται κανείς άγχος, να νιώθει άβολα και πως θέλει να φύγει ή απλώς να αηδιάζει ακούγοντας τους ήχους που τον ενοχλούν. Μια ακραία αντίδραση, από την άλλη, μπορεί να είναι ο πανικός, να νιώθει κανείς θυμό ή ακόμη και μίσος. Μάλιστα, μπορεί κανείς να φτάσει στο σημείο να επιτεθεί λεκτικά ή σωματικά στον άνθρωπο που κάνει τον ήχο ή να ξεσπάσει στα αντικείμενα γύρω του.
Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν την αιτία που ορισμένοι άνθρωποι αναπτύσσουν μισοφωνία, αλλά τα συμπτώματα ξεκινούν συνήθως κατά το τέλος της παιδικής και στην αρχή της εφηβικής τους ηλικίας.
Γιατί είναι σημαντικό να γνωρίζουμε σχετικά με την πάθηση;
Αν γνωρίζεις τι έχεις, μπορείς και να το αντιμετωπίσεις πιο εύκολα. Αλλά πέρα από αυτό, η μισοφωνία δύναται να επηρεάσει σημαντικά την κοινωνική μας ζωή. Φαντάσου κάθε φορά που πηγαίνουμε για φαγητό με τους φίλους μας να καταλήγουμε να φεύγουμε από το μαγαζί σε ημίτρελη κατάσταση. Προφανώς αυτό δεν είναι ό,τι καλύτερο ούτε για τις σχέσεις μας, αλλά ούτε και για την ψυχολογία μας.
Νέα ευρήματα
Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Newcastle έρχονται να ρίξουν νέο φως στη συγκεκριμένη πάθηση με νέα ευρήματα. Ανακάλυψαν ότι οι άνθρωποι που πάσχουν από μισοφωνία φαίνεται να χαρακτηρίζονται και από το εξής. Υπάρχει μεγαλύτερη σύνδεση μεταξύ του σημείου του εγκεφάλου που επεξεργάζεται τους ήχους και του προνετοριακού φλοιού (premotor cortex) που διαχειρίζεται την κίνηση των μυών του στόματος και του λαιμού.
Κατά τη διάρκεια της έρευνας, οι συμμετέχοντες άκουσαν κάποιους “trigger” ήχους και αναδείχθηκε το γεγονός ότι η περιοχή του εγκεφάλου που σχετίζεται με την κίνηση των συγκεκριμένων μυών διεγέρθηκε υπερβολικά, σε σχέση με την αντίστοιχη περιοχή του εγκεφάλου των συμμετεχόντων χωρίς την πάθηση.
Σύμφωνα με τον Δρ. Sukhbinder Kumar, οι άνθρωποι με μισοφωνία νιώθουν λες και οι ήχοι «εισβάλλουν» στο σώμα τους, γι’ αυτό και αισθάνονται τόσο άβολα ή πανικοβάλλονται. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι οι ήχοι που προκαλούν ένα «επεισόδιο» ενεργοποιούν τους καθρεπτικούς νευρώνες του εγκεφάλου οι οποίοι μας ωθούν να μιμηθούμε τις κινήσεις των άλλων.
Κι ενώ αυτό δεν οδηγεί τα συγκεκριμένα άτομα να αρχίσουν να μασούν ή να καταπίνουν, οι ερευνητές πιστεύουν ότι τους δίνει την ώθηση να το κάνουν. Μάλιστα, σύμφωνα με τον Kumar, ορισμένοι άνθρωποι μιμούνται τους ήχους για να καταπολεμήσουν τη δυσφορία που αισθάνονται.
Οι ενδείξεις είναι καλές και φαίνεται πως μελλοντικά η μισοφωνία θα αρχίσει να μελετάται πιο ενεργά. Ήδη τα νέα βήματα προς την κατανόησή της είναι ενθαρρυντικά.
