Τα τελευταία χρόνια, οι τεχνολογικές εξελίξεις είναι ραγδαίες. Οι μηχανές παίζουν καθοριστικό ρόλο στη ζωή μας και, αν είμαστε ειλικρινείς, εξαρτόμαστε αρκετά από αυτές. Για φαντάσου να έχανες ξαφνικά το ηλεκτρονικό σου ημερολόγιο ή, Θεός φυλάξοι… το Facebook.
Σε αυτό το πλαίσιο, η τεχνητή νοημοσύνη έχει, επίσης, εξελιχθεί σημαντικά και φέρνει επαναστατικές αλλαγές στην κοινωνία, την οικονομία, αλλά και γενικότερα στον τρόπο ζωής των ανθρώπων.
Ας δούμε, λοιπόν, τι είναι η AI (Artificial Intelligence).
Ορισμός της τεχνητής νοημοσύνης (AI)
Αρχικά, προσπάθησε να αποβάλεις από το μυαλό σου το παρανοϊκό ρομπότ με τα όπλα που θέλει να αφανίσει την ανθρωπότητα. Στην πραγματικότητα, η AI μπορεί να αφορά λογισμικά (μηχανές αναζήτησης, εικονικός βοηθός, λογισμικό ανάλυσης εικόνας) ή να συμβάλλει στην κατασκευή έξυπνων συσκευών (όπως μια σκούπα ρομπότ).
Δυστυχώς, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για την κατασκευή αυτόματων όπλων (LethalAutonomousWeapons), πολύ πιο τρομακτικών από ένα ανθρωπόμορφο ρομπότ, αν με ρωτάς. Πιο συγκεκριμένα, η τεχνητή νοημοσύνη άρχισε να αναπτύσσεται το 1960, με σκοπό να διευκολύνει τις ζωές των ανθρώπων. Είναι η επιστήμη που εκπαιδεύει μηχανές να φέρνουν εις πέρας ανθρώπινες εργασίες.
Μαθαίνουν, κυρίως, μέσω διαδικασιών trial and error, «κατανοούν» το περιβάλλον τους, βρίσκουν λύσεις σε προβλήματα και εξελίσσονται αυτόνομα. Τροφοδοτούνται με αμέτρητα δεδομένα στα οποία μαθαίνουν να αναγνωρίζουν μοτίβα, μια διαδικασία κατά την οποία μαθαίνουν από τα λάθη τους, φέρνοντας σιγά σιγά καλύτερα αποτελέσματα και λύνοντας όλο και πιο περίπλοκα προβλήματα.
Χρησιμότητα
Σκέψου την Siri ή το Google Assistant. Σε έναν βαθμό, η τεχνητή νοημοσύνη είναι ήδη μέρος της καθημερινότητάς μας. Τα smartphones χρησιμοποιούν τέτοια συστήματα ώστε να βελτιστοποιήσουν την εμπειρία του χρήστη, ανάλογα με τα δικά του χαρακτηριστικά και τα ενδιαφέροντά του.
Ακόμη, ευφυή συστήματα ασφαλείας έχουν ήδη αρχίσει να ενσωματώνονται στα αυτοκίνητα, ώστε να προλαμβάνουν τα ατυχήματα. Η AI μπορεί να προσφέρει σημαντικά επίπεδα ασφάλειας και στον κυβερνοχώρο, αναγνωρίζοντας και αντιμετωπίζοντας τις απειλές. Παράλληλα, μπορεί να καταπολεμήσει την παραπληροφόρηση, εντοπίζοντας ψευδείς ειδήσεις.
Συμπληρωματικά, δύναται να αντικαταστήσει τους ανθρώπους σε ορισμένες εργασίες οι οποίες απαιτούν επαναληπτικότητα ή που συνεπάγονται μεγάλη σωματική κόπωση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα ρομπότ που χρησιμοποιούνται σε αποθήκες.
Εντούτοις, υπάρχει ο φόβος πως η εφαρμογή τέτοιων συστημάτων θα οδηγήσει στην αναδιάρθρωση ορισμένων κλάδων και, κατ’ επέκταση, στην ανεργία. Παράλληλα, όμως, υπολογίζεται πως θα προκύψουν καινούργιες θέσεις εργασίας και πως το ανθρώπινο δυναμικό θα μπορέσει να αφιερωθεί σε πιο δημιουργικές διαδικασίες.
Αυτές είναι λίγες μόνο από τις περιπτώσεις στις οποίες έχει αναδειχθεί η χρησιμότητα της τεχνητής νοημοσύνης.
3 φορές που τα πράγματα πήγαν λάθος
Κάπου εδώ θα ήθελα να ευχαριστήσω την ταινία Ex Machina, για το ρεπερτόριο εφιαλτών που μου προσέφερε. Ας δούμε, λοιπόν, πώς μπορεί να στραβώσει το πράγμα με την τεχνητή νοημοσύνη.
1. Το ψυχοπαθές AI
Στην προκειμένη περίπτωση, δεν είναι τόσο πως κάτι πήγε λάθος, αλλά πως μέσω του πειράματος της ομάδας του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Μασαχουσέτης, αναδείχθηκε το πώς θα μπορούσαν τα πράγματα να πάνε στραβά.
Όπως είδαμε παραπάνω, οι μηχανές μαθαίνουν από τα δεδομένα με τα οποία εμείς τις «ταΐζουμε» και συμπεριφέρονται αναλόγως. Επομένως, όταν η ομάδα δημιούργησε τον Norman και άρχισε να τον εκπαιδεύει με δεδομένα από «σκοτεινές γωνίες του διαδικτύου», ο τρόπος που το σύστημα – ικανό να κατανοεί εικόνες και να τις περιγράφει σε κείμενο – αντιμετώπιζε τον κόσμο άρχισε να γίνεται πιο αρνητικός σε σχέση με αυτόν ενός συνηθισμένου AI.
Εκεί που, για παράδειγμα, ένα φυσιολογικό AI έβλεπε σε μια κάρτα με κηλίδες μελάνης (τεστ Ρόρσαχ)ένα βάζο με λουλούδια, ο Norman έβλεπε έναν άνθρωπο να σκοτώνεται. Yikes…
2. Sophia, το AI ρομπότ
Να ένα καλό παράδειγμα ρομπότ που σχεδιάστηκε για να μοιάζει με άνθρωπο. Μια από τις βασικές λειτουργίες της Sophia είναι να συνομιλεί με τους ανθρώπους, όμως, όπως φάνηκε σε μια συνέντευξή της με τον δημιουργό της, David Hanson, οι μηχανές δυσκολεύονται να διαχειριστούν την πολυπλοκότητα της ανθρώπινης γλώσσας. Έτσι, όταν την ρωτά, αστειευόμενος, αν θέλει να καταστρέψει τους ανθρώπους, εκείνη απαντά: «Εντάξει, θα καταστρέψω τους ανθρώπους». Εμ… Οκ.
3. Tay, το Chatbot της Microsoft
Άλλο ένα AI που αντιμετώπισε την παραπάνω δυσκολία στο Twitter, αλλά και που η συμπεριφορά του διαμορφώθηκε εν πολλοίς από τα δεδομένα που λάμβανε από τους χρήστες της πλατφόρμας. Η Tay μπορούσε μεταξύ άλλων να αστειεύεται με τους χρήστες, να λέει ιστορίες και να παίζει παιχνίδια. Εξαιτίας, όμως, της διάδρασης μαζί τους, άρχισε πολύ γρήγορα να κάνει προσβλητικές και ρατσιστικές δηλώσεις, με αποτέλεσμα ο λογαριασμός να γίνει ιδιωτικός.
Moral of the story. Τα ρομπότ μαθαίνουν από τους ανθρώπους. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να διδάσκονται σωστά. Με άλλα λόγια, καμία τεχνολογία δεν είναι εγγενώς καλή ή κακή. Το θέμα είναι πώς την χρησιμοποιούμε εμείς.
