Τα τελευταία χρόνια, οι ιατρικές εξελίξεις έχουν φέρει επανάσταση στον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζουμε τον HIV. Μεταξύ αυτών βρίσκεται και το PrEP, ένα φάρμακο που έχει μεταμορφώσει τη ζωή των οροθετικών ατόμων, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να αγκαλιάσουν τη σεξουαλικότητά τους με αυτοπεποίθηση και ασφάλεια.
Το PrEP, συντομογραφία για το Pre-Exposure Prophylaxis (δηλαδή προφύλαξη πριν την έκθεση), είναι ένα φάρμακο που έχει αλλάξει το παιχνίδι στην πρόληψη του HIV. Έχει προληπτική δράση στη μετάδοση του ιού, και συμβάλλει στη διαφύλαξη της σεξουαλικής υγείας των ατόμων που είναι θετικά στον ιό HIV.
Λαμβάνοντας το PrEP όπως συνταγογραφείται, μπορεί κανείς να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο μόλυνσης από τον ιό HIV κατά τη διάρκεια σεξουαλικών συναντήσεων.
Πώς λειτουργεί το PrEP; Η επιστήμη πίσω από το φάρμακο
Το PrEP περιέχει έναν συνδυασμό αντιρετροϊκών φαρμάκων, μιας και ο HIV είναι ένας ανοσοκατασταλτικός ρετροϊός, και άρα περιέχει το γενετικό υλικό RNA, που σε συνδυασμό με ένα ένζυμο έχει τη δυνατότητα να μετασχηματίζεται σε DNA, γεγονός που τον καθιστά εξαιρετικά μεταδοτικό, μιας και έχει την ιδιότητα να καταστρέφει τα κύτταρα και να εξαπλώνεται στο αίμα.
Fun fact: Ρετροϊός είναι επίσης και ο COVID.
Αντιρετροϊκές είναι, μεταξύ άλλων, οι ουσίες tenofovir disoproxil (που χρησιμοποιείται και για την Ηπατίτιδα Β) και emtricitabine. Αυτά τα φάρμακα έρχονται σε μία ταμπλέτα, γνωστή στις ΗΠΑ με την εμπορική ονομασία Truvada, και λειτουργούν σε συνέργεια για να αναστείλουν την ενεργοποίηση του ιού HIV στο σώμα.
Όταν λαμβάνεται με συνέπεια, το PrEP δημιουργεί ένα προστατευτικό φράγμα στο σώμα, εμποδίζοντας τον ιό να δημιουργήσει έδαφος για να εξαπλωθεί. Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και αν κάποιος έρθει σε επαφή με τον HIV κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής δραστηριότητας, το φάρμακο λειτουργεί ως ισχυρή ενισχυτική ασπίδα για τα λεμφοκύτταρα CD4, μειώνοντας τον κίνδυνο μόλυνσης.
Με άλλα λόγια, μπλοκάρει την πρωτέαση, το ένζυμο, δηλαδή, εκείνο που απαιτείται από τον συγκεκριμένο ρετροϊό για να πολλαπλασιαστεί. Επομένως, επί της ουσίας διακόπτει το σημείο επαφής εκείνο στο οποίο προσκολλάται στα κύτταρα.
Μιλώντας περί συνεπούς λήψης, το φάρμακο είναι αποτελεσματικό όταν λαμβάνεται σε ημερήσια βάση για διάστημα που διαρκεί από 4-7 ημέρες για τα άτομα που επιδίδονται σε πρωκτικό σεξ, και για διάστημα τουλάχιστον 3 εβδομάδων για τα άτομα που έρχονται σε κολπική σεξουαλική επαφή. Τότε έχει αποδειχθεί ότι παρέχει υψηλά ποσοστά προστασίας από τον ιό του AIDS.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι το PrEP δεν υποκαθιστά πρακτικές ασφαλούς σεξ, όπως η χρήση προφυλακτικών, γιατί δεν προστατεύει από κανένα άλλο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα. Αντίθετα, συμπληρώνει τις υπάρχουσες στρατηγικές πρόληψης, προσφέροντας ένα επιπλέον επίπεδο προστασίας.
Συνδυάζοντας τη χρήση του PrEP με άλλα παρεμποδιστικά των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων μέτρα, τα άτομα μπορούν να μειώσουν περαιτέρω τον κίνδυνο μόλυνσης.
Ο αντίκτυπος της διάδοσης της αγωγής PrEP
Τα αποτελέσματα της χορήγησης του PrEP στις ζωές των οροθετικών ατόμων ήταν πραγματικά μεταμορφωτικά. Παρείχε μια νέα αίσθηση ελευθερίας, επικυρώνοντας το δικαίωμά τους στη σεξουαλικότητα χωρίς τον συνεχή φόβο της μετάδοσης του ιού στους συντρόφους τους.
Το PrEP έχει συντελέσει στο να μειωθεί, μάλιστα, το στίγμα γύρω από τον HIV και έχει ενδυναμώσει τα άτομα να απολαμβάνουν τις σεξουαλικές τους σχέσεις, κάτι που στο παρελθόν ήταν ένα μεγάλο ταμπού, το οποίο ακολουθήθηκε από ηθικούς πανικούς που ξεσπούσαν ανά δεκαετίες.
Όπως, επίσης, είναι λογικό, η διαθεσιμότητα του PrEP έχει παίξει κρίσιμο ρόλο στη μείωση των ποσοστών μετάδοσης του HIV. Παρέχοντας ένα αξιόπιστο και αποτελεσματικό εργαλείο πρόληψης, το PrEP συνέβαλε στις παγκόσμιες προσπάθειες για την καταπολέμηση της εξάπλωσης του ιού και την προστασία της δημόσιας υγείας.
Βέβαια, δυστυχώς φαίνεται ότι δεν είναι τόσο ευρέως διαδεδομένο όσο θα επιθυμούσαμε, μιας και τα στοιχεία δείχνουν ότι 1 στους 3 επαγγελματίες στο χώρο της υγείας δεν γνωρίζουν για το φάρμακο.
Η πιο σημαντική συνεισφορά της διάδοσης της χρήσης του PrEP είναι η δυνατότητα που προσφέρει σε οροδιαφορετικά ζευγάρια να μπορούν να έρχονται σε σεξουαλική επαφή έχοντας μία περαιτέρω ασφαλιστική δικλείδα πέραν της αγωγής που λαμβάνει ο οροθετικός σύντροφος.
Όπως γίνεται αντιληπτό, το φάρμακο έχει γίνει αναπόσπαστο τμήμα των στρατηγικών πρόληψης του HIV, προσφέροντας ελπίδα σε αμέτρητα άτομα σε όλο τον κόσμο. Στην Ελλάδα, το μοναδικό πρόγραμμα χορήγησης ενός γενόσημου του PrEP πραγματοποιείται από το My CheckPoint σε συνεργασία με το Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Λαϊκό».
Συμπερασματικά, το PrEP είναι ένα πρωτοποριακό φάρμακο που έχει φέρει επανάσταση στη ζωή των οροθετικών ατόμων, δίνοντάς τους τη δυνατότητα για μια σεξουαλική ζωή τόσο λειτουργική όσο και πριν την επαφή γμε τον ιό. Τέτοιου είδους επιστημονικές εξελίξεις είναι και αυτές που έχουν καταστήσει πλέον το AIDS μια χρόνια νόσο, και όχι μία θανατηφόρο καταδίκη.
