Η αλήθεια είναι πως ο covid-19 έχει κάνει την καθημερινότητά μας άνω κάτω. Οι απώλειες σε ανθρώπινες ζωές είναι μεγάλες και οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις των μέτρων προστασίας των πολιτών στην οικονομία δεν προβλέπονται να είναι ευχάριστες και θα αφήσουν το αποτύπωμά τους για πολύ ακόμη στη ζωή όλων μας.
Το τελευταίο πράγμα, λοιπόν, που θα σκεφτόταν κανείς αυτήν την περίοδο είναι το περιβάλλον. Εντούτοις, ίσως τώρα να είναι η καταλληλότερη στιγμή για να δώσουμε περισσότερη βάση στη βιώσιμη ανάπτυξη, καθώς έχει γίνει πια εμφανής ο βαθμός στον οποίο οι άνθρωποι επηρεάζουν το περιβάλλον τους.
Ποιες είναι, λοιπόν, οι επιπτώσεις της πανδημίας στον πλανήτη;
Ας ξεκινήσουμε τα θετικά μου όλοι τα έχουμε ιδιαίτερη ανάγκη αυτή την περίοδο.
1. Μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης
Ας το παραδεχτούμε. Σε όλους μας αρέσει να αναπνέουμε καθαρό αέρα. Φαίνεται πως εξαιτίας των lockdowns, της μείωσης της βιομηχανικής δραστηριότητας και της ελάττωσης της κυκλοφορίας στους δρόμους λόγω του covid-19, το διοξείδιο του αζώτου της ατμόσφαιρας έχει μειωθεί. Αν και αυτή η θετική επίδραση στο περιβάλλον δεν προβλέπεται να είναι μακροχρόνια, αποτελεί μια καλή ένδειξη για το πόσο άμεσα επηρεάζει τον πλανήτη η ανθρώπινη δραστηριότητα.
2. Μείωση της ρύπανσης του νερού
Τον Μάρτιο του 2020 τα συνήθως θολωμένα νερά στα κανάλια της Βενετίας, με τους περιορισμούς που έφερε και στον τουρισμό ο covid-19, είχαν καθαρίσει τόσο που ήταν ορατά μέχρι και τα ψάρια στα βάθη τους, καθώς δεν συνωστίζονταν βάρκες στην επιφάνειά τους. Αυτό δεν σημαίνει, βέβαια, πως η ποιότητα του νερού βελτιώθηκε (τουλάχιστον στην συγκεκριμένη περίπτωση).
Όμως, υπάρχουν κάποιες ενδείξεις πως η διακοπή των τουριστικών, των βιομηχανικών και άλλων δραστηριοτήτων, αλλά και του θαλάσσιου εμπορίου οδήγησαν σε μείωση της ρύπανσης των υδάτων σε αρκετές χώρες.
3. Μείωση της ηχορύπανσης
Ίσως μια από τις πιο αισθητές επιπτώσεις της πανδημίας στην καθημερινότητά μας. Και σίγουρα δεν μας λείπουν πολύ τα ακατάπαυστα κορναρίσματα και οι θόρυβοι της πόλης. Παρά το γεγονός ότι μάλλον έχουμε συνηθίσει να εκτιθέμεθα σε πολύ δυνατούς ήχους, η φασαρία μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ψυχολογία μας. Όσο κρατά η ανάπαυλα που μας έφερε ο covid-19 από τον θόρυβο, είναι μια καλή ευκαιρία να απολαύσουμε τις σύντομες και ελάχιστες πια βόλτες μας με ηρεμία.
Δεν λείπουν, όμως, και τα αρνητικά από την επέλαση του covid-19.
1. Βιοϊατρικά απόβλυτα
Όπως ήταν αναμενόμενο, τα απορρίμματα που προέρχονται από νοσοκομειακές μονάδες (γάντια, μάσκες, φάρμακα κ.ο.κ) έχουν αυξηθεί σημαντικά σε παγκόσμιο επίπεδο. Και εννοούμε τόνους απορριμμάτων που πάντα υπάρχει ο κίνδυνος να φέρουν και κορωνοϊό, καθιστώντας την ανάγκη να γίνει σωστή διαχείρισή τους επιτακτικότατη.
2. Εξοπλισμός προστασίας
Το μαντέψατε. Οι μάσκες που χρησιμοποιούμε καθημερινά. Συγκεκριμένα 3 εκατομμύρια μάσκες το λεπτό, σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες. Τι κάνουμε με αυτές αφού τις χρησιμοποιήσουμε; Μάλλον τις πετάμε στον πρώτο κάδο που βρίσκουμε στον δρόμο μας. Όμως αυτό μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπτώσεις στο περιβάλλον, καθώς οι μάσκες αυτές εκπέμπουν μικροπλαστικά σωματίδια σε μεγάλο αριθμό και με ταχύτατους ρυθμούς.
3. Αύξηση των δημοτικών απορριμμάτων και μείωση της ανακύκλωσης
Σε όλους μας αρέσει ένα καλό un-boxing. Δεν φαίνεται να είναι, όμως, ό,τι καλύτερο για τον πλανήτη. Με την αύξηση των on-line παραγγελιών, τα απορρίμματα από τα πακέτα που φτάνουν στα σπίτια έχουν αυξηθεί σημαντικά.
Σε συνδυασμό με την αυξημένη ρύπανση από τα πλαστικά και τα οικονομικά προβλήματα που δυσκολεύουν τόσο τις εταιρείες όσο και τις κυβερνήσεις στο να τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους για βιώσιμες πρακτικές, η διαχείριση αυτής της κατάστασης θα είναι μελλοντικά μια πρόκληση.
Φαίνεται πως μια αρκετά δύσκολη εποχή για τους ανθρώπους έδωσε στον πλανήτη μια ευκαιρία να «αναπνεύσει», έστω και λίγο. Οι αρνητικές πλευρές δεν λείπουν, φυσικά. Ίσως, όμως, αυτή η ιδιάζουσα κατάσταση να αποτελέσει την αρχή για μια διαφορετική αντιμετώπιση, όχι μόνο των κοινωνικών σχέσεων, αλλά και των περιβαλλοντολογικών ζητημάτων. Fingers crossed!
Πηγές:
- https://www.sciencedaily.com/releases/2021/03/210310122431.html
- https://www.eea.europa.eu/highlights/impact-of-covid-19-lockdown
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7498239/
- https://www.theguardian.com/environment/2020/mar/20/nature-is-taking-back-venice-wildlife-returns-to-tourist-free-city
- https://abcnews.go.com/International/venice-canals-clear-fish-coronavirus-halts-tourism-city/story?id=69662690